Wat is de flower route van El Salvador precies?
De flower route in El Salvador loopt officieel van Ahuachapán naar Sonsonate en is in totaal zo’n 32 kilometer lang. Op deze route liggen tal van koloniale dorpjes, koffieplantages, meren en watervallen. Bovendien groeien er tal van kleurrijke bloemen op de route, waar de bloemenroute zijn naam aan te danken heeft.
Dit zijn de 6 dorpen van La Ruta de las Flores
Concepción de Ataco: voor koffie & street art
Concepción de Ataco, vaak ook wel afgekort als Ataco, is het kleurrijkste dorp van Ruta de las Flores. Het is vooral aan te raden om hier in het weekend heen te gaan, wanneer het gezellig druk is. Bovendien vindt hier in het weekend een markt plaats. Ik was hier op een maandag en toen was het helaas erg rustig, ook omdat veel restaurants en koffietentjes op maandag dicht zijn. In Ataco kan je prachtige street art spotten en de straatjes zijn erg fotogeniek. Denk aan met kinderkopjes geplaveide straatjes, mooie pleintjes en gezellige restaurants. Ook vind je hier en daar wat boutiquewinkels waar veel producten worden verkocht bestaande uit hout handwerk. Een leuke plek om te bezoeken is Hermanus Fabrus, een galerij van 2 broers die te gekke street art in El Salvador hebben gemaakt.
Juayua: voor een tour naar watervallen
Een leuker dorp is Juayua, het grootste dorp op de bloemenroute en de ideale uitvalsbasis is voor uitstapjes naar de natuur. Zo vind je in de buurt van Juayua verschillende watervallen en koffieplantages. Wij gingen een volledige dag op pad tijdens de zogeheten 7 waterfalls tour waarbij je, zoals de naam al doet vermoeden, naar 7 watervallen gaat hiken en in de tussentijd kan relaxen. Tijdens de tour wandel je door verschillende koffieplantages, waarbij je meer leert over koffie en de regio. Daarna loop je grotendeels door de jungle en wordt het pad heel avontuurlijk. Ook ga je een keer abseilen van een waterval. Dit gaat wel op z’n El Salvadoraans, want bescherming krijg je helaas niet. Wij betaalden omgerekend €17 per persoon inclusief lunch voor de volledige dag. Ook mag een bezoek aan de zaterdagse foodmarkt niet overgeslagen worden, Feria de la Gastronomia genoemd.
Nahuizalco: voor een kennismaking met de Pipiles
Nahuizalco is een eeuwenoud stadje dat nog altijd wordt bewoond door de Pipiles, de oorspronkelijke bewoners van El Salvador. Het is nog een van de weinige plekken in El Salvador waar je Pipiles tegenkomt. Ze lopen nog in traditionele klederdracht, ze spreken nog de Pipil-taal en ze voeren verschillende ambachten uit. Zo worden hier nog altijd veel producten met de hand gemaakt, voornamelijk met riet. Bezoek het Pipil Memorial Museum om meer te leren over de inheemse stammen en in het Craft Development Centre leer je meer over de productieprocessen van de ambachten. Bezoek daarnaast de 18e eeuwse kerk van San Juan Bautista en struin over de dagelijkse markt.
Salcoatitán: voor mooie kunst
Het dorpje Salcoatitán staat voornamelijk bekend om de traditionele keuken, maar ook om de kunstwerken. Zo vind je hier tal van muurschilderingen gemaakt van mozaïek, maar er zijn ook verschillende kunstgaleries. Ook vind je in Salcoatitán een 350 jaar oude boom, gelegen op een plein in het dorp. De Maya’s, de voormalige bewoners van El Salvador, zagen de boom als een belangrijke schakel tussen de onder- en bovenwereld.
Apaneca: voor een bezoek aan Laguna Verde
Apaneca ligt op bijna 1.500 meter hoogte en daardoor is dit de ideale plek om koffie te verbouwen. Dat is ook precies wat ze hier doen. In de omgeving van Apaneca kan je toffe activiteiten doen, zoals rondscheuren met een buggy en het maken van mooie hikes. Een van de mooiste plekken om te bezoeken in de buurt van Apaneca is de Laguna Verde. Deze groene lagune wordt omsloten door groene bergen en je kunt er prachtig wandelen. Ook is het mogelijk een boottocht te maken over het meer. Houd je ogen goed open, want dit is tevens een goede plek om veel vogels te spotten. Ook kan je mooi wandelen bij Las Ninfas, wederom een mooie lagune in de buurt van Apaneca.
Ahuachapán: voor koffie & natuur
Het eerste of juist het laatste dorp op Ruta de las Flores, is Ahuachapán. Ook hier wordt volop koffie verbouwd, maar hier vind je ook een enorm natuurreservaat die van ecologisch belang is voor El Salvador. In het dorpje zelf is het leuk de Onze-Lieve-Vrouw te bezoeken of ga naar het Alfredo Espino Culture & Arts Center.
Waar verblijven aan Ruta de las Flores in El Salvador?
Je kan ervoor kiezen om 1 dorp te verblijven om vanuit hier de rest te ontdekken of je verblijft in verschillende dorpen voor wat variatie. Wij sliepen zelf 3 nachten in Juayúa, het dorp dat in het midden ligt en daardoor een goede uitvalsbasis is. Ook start hier de tour naar de 7 watervallen en daardoor is dit het populairste dorp om te verblijven. Een andere goede plek om te verblijven is Ataco, wederom zeer tactisch gelegen op de route. Idealiter verblijf je een aantal nachten in Ataco en nog een aantal nachten in Juayúa. Achteraf gezien had ik ook liever in beide dorpen willen verblijven. Hieronder vind je tips voor goede hotels.
Slapen in Juayúa
In Juayúa is Hostal Deyluwin de beste optie, gelegen aan de rand van het centrum. Het hotelletje heeft een leuke tuin en je kan hier eventueel je auto parkeren. Vanuit hier loop je zo naar verschillende restaurantjes en alles is erg schoon. Daarnaast mag je gebruikmaken van de gemeenschappelijke keuken. Alle kamers zijn ruim, met heerlijke bedden, goede wifi, airco en zelfs een warme douche. Een kamer boek je vanaf €43 per nacht.
Slapen in Ataco
In Ataco is Casa de Mafer de beste optie. Het hotelletje biedt een tuin en een terras waar je aan het einde van de middag lekker kunt bijkomen. De eigenaren zijn heel vriendelijk en helpen je graag met het voorzien van goede tips voor de omgeving. Sommige kamers hebben een balkon met uitzicht op de bergen en alle kamers zijn erg schoon. Ook hebben de douches warm water, iets wat niet heel gebruikelijk is in El Salvador. Een kamer boek je vanaf €38 per nacht.
Meer leuke uitstapjes vanuit Ruta de las Flores
Je kunt, naast het bezoeken van de verschillende dorpen, nog veel meer leuke uitstapjes maken aan de Ruta de las Flores. Hieronder volgen de leukste tips.
Bezoek watervallen in het El Imposible National Park
In de beschrijving van Juayua heb je al kunnen lezen dat de 7 waterfalls tour een dikke aanrader is, maar je kunt nog meer watervallen bezoeken. Ga bijvoorbeeld mee op deze volledige dagtour naar het El Imposible National Park nabij Ataco. Met een 4×4 word je naar de startlocatie gebracht om vervolgens hier aan de hike te beginnen. Onderweg leer je van alles over de medicinale planten en kruiden, terwijl je continu een mooi uitzicht hebt op de groene omgeving. Tijdens de tour heb je genoeg tijd om te zwemmen en te cliffjumpen. De tour kost €84 per persoon inclusief transport, ontbijt, lunch, een Engelstalige gids en de entreekosten. Een hele leuke tour waar je de hele dag zoet mee bent!
Ziplinen nabij Apaneca
Een van de leukste dingen om te doen is een canopy tour vanuit Apaneca. Tijdens de canopy tour trotseer je verschillende ziplines, welke je dwars door de jungle voeren en over koffieplantages. Spectaculaire uitzichten gegarandeerd! De langste zipline is 420 meter lang, een heel avontuur. Het is leuk deze volledige dagtour te boeken waarbij je gaat ziplinen inclusief lunch, een bezoek aan watervallen, transport, vrije tijd in Ataco en entree tot hotsprings. De tour kost €126 per persoon en je gaat op pad met een klein groepje.
Een buggytour naar Lago Verde
Al eerder heb ik uitgebreid verteld over Lago Verde, een prachtig groen meer in de omgeving van Apaneca. Nog leuker is om hier rond te crossen met een buggy tijdens deze tour. De excursie duurt in totaal 1,5 uur waarbij je zo’n 1 uur mag rondscheuren op een buggy richting Lago Verde. Eenmaal bij het meer heb je de tijd om rond te wandelen en te genieten van het landschap. De tour kost €32 per persoon en je gaat wederom met een kleine groep op pad.
Vier Dia de los Farolitos
Ben je toevallig op 7 september in Ruta de las Flores? Dan mag je de viering van Dia de los Farolitos niet overslaan, ook wel het ‘lantaarnfeest’ genoemd. Dit is een traditioneel katholiek festival dat al ruim 170 jaar bestaat en wordt gevierd in Ahuachapán. Alle straten worden op deze dag verlicht met kleurrijke lantaarns, een heel tof gezicht! Overigens is de oorsprong van het festival niet helemaal duidelijk. De ene denkt dat het een religieuze oorsprong heeft, de ander verklaart dat de traditie naar aanleiding van een aardbeving is ontstaan.
Tips voor eten en drinken aan Ruta de las Flores
In Juayua raad ik aan bij Pupuseria y taqueria doña cony te eten. Hier scoor je oupusa’s voor een paar cent per stuk. Pupusa is het nationale gerecht van El Salvador, bestaat uit een dikke tortilla van deeg met een vulling naar wens. Denk aan gegrilde kip, gesmolten kaas, spinazie en/of vlees. Heel lekker en goedkoop! Een andere dikke aanrader in Juayua is R&R Cocina Autor. Wij hebben hier ontzettend lekker gegeten, misschien wel het lekkerst tijdens onze rondreis door El Salvador. De prijzen liggen hier wat hoger, maar dat is het dan ook meer dan waard. En natuurlijk mag je het eerder genoemde foodfestival niet overslaan, welke elke zaterdag in het dorp plaatsvindt. Heb je zin in wat westerse maaltijden? Dan is Piccolo Giardino een aanrader, gelegen in Ataco. Je kan leuk zitten in de tuin en er staan gerechten als focaccia, pizza’s en pasta’s op de menukaart.
Praktische tips voor de flower route in El Salvador
Wat is de beste reistijd?
De beste periode om Ruta de las Flores te bewonderen is tussen november en februari, wanneer de bloemen volop in bloei staan. Echter is de maand mei ook bijzonder, wanneer de koffiebloemen allemaal wit kleuren. Ook dit ziet er spectaculair uit.
Hoelang heb je nodig voor de route?
Het is natuurlijk mogelijk om de route in 1 dag af te leggen, waarbij je in alle 6 dorpen een korte stop maakt. Je ziet echter op deze manier heel weinig van de dorpen en omgeving. Bovendien kan je dan geen excursies ondernemen, dus raad ik aan een aantal nachten aan de bloemenroute te verblijven. Zeker als je nog wat activiteiten wilt doen, zoals een hike naar Lago Verde en de tour naar de 7 watervallen, heb je minimaal 4 nachten nodig. Wij sliepen zelf 3 nachten aan Ruta de las Flores en dit was eigenlijk te weinig.
Het vervoer op de bloemenroute
Het leukste is om een auto te huren en zelf de route te rijden, zodat je alle vrijheid hebt om te gaan en staan waar je wilt. Zo bepaal je zelf hoelang je in ieder dorpje blijft en waar je gaat stoppen. In dat geval kan je het beste een auto huren vanaf de luchthaven van San Salvador, waar je hoogstwaarschijnlijk op vliegt. In dat geval raad ik aan een auto te huren via Sunny Cars, waarbij je standaard all inclusive bent verzekerd. Wel zo prettig, want zo weet je zeker dat je volledig bent gedekt en er komen geen bijkomende kosten bij. Bovendien is de klantenservice 24/7 bereikbaar en je wordt geholpen in het Nederlands, mocht er onderweg wat zijn. Een auto huur je vanaf €35 per dag inclusief de verzekering.
Vind je het echter spannend om zelf te rijden? Dan kan je natuurlijk ook altijd gebruikmaken van het openbaar vervoer. Tussen de dorpen kan je de lokale bus nemen, ook wel chickenbussen genoemd. Deze bussen in El Salvador zijn spotgoedkoop. Wel zijn de bussen vaak volledig volgepropt, dus het is vaak een bijzondere ervaring.
